Abdüsselâm Câmii Tekkesi

Abdüsselâm Câmii

Halıcıoğlu Mahallesinde, Abdüsselâm Sokağı ile Erenler Tekkesi Sokağı arasında olan Abdüsselâm Câmii, Başdefterdar Abdüsselâm Bey (r. 1526) tarafından mescid olarak yaptırılmış, bilinmeyen bir zamanda Aşcı Hüseyin Ağa’nın minber koydurmasıyla câmi olmuştur. Defterdâr Abdüsselâm Efendi, Küçükçekmece’de medresesi ve imâreti yakınındaki türbesinde yatmaktadır.

İstanbullu Hacı Mehmed Efendi tarafından 1309/1891-92 yılında bir abdest teknesi yaptırılmıştır ki şimdi şadırvan grubu içersinde yer almaktadır.

Câmiin 1923 yılında yılında Şerefnur Hanım tarafından yenilenmiş olduğunu ve yenilemenin 15 Temmuz 1923 günü tamamlandığını aşağıdaki kitâbeden öğreniyoruz.

Abdüsselâm Câmi-i şerîfi bâniye-i sânîsi
Müteveffiye Şerefnur Hanım
1 Zilhicce 1341 fî 15 Temmuz sene 1339

Onarım kitâbesi

1940’lı yılların başında câmi yok olma derecesinde harâb iken 20nci yüzyılın ortalarında adını bilmediğimiz bir hayırseverin desteğiyle eskiden olduğu gibi kâgir duvarlı ve ahşap çatılı olarak ihyâ edilmiş, 1965 yılında bir onarım daha geçirmiştir.

Abdüsselâm Câmii Tekkesi

1840 yılından önce Hüseyin Gâlib adlı bir hayırseverin Kādiriyye tarîkatından meşhihat koydurması ile câmi, aynı zamanda tekke olmuş, zamân içinde şeyh meşrûtası, selamlık, derviş hücreleri gibi ahşap tekke birimleri inşâ edilmiştir. Bunlar günümüze kadar gelemediler.

Abdüsselâm Câmii Tekkesi şeyhleri

Hoca İsmâil Efendi

Tekke, faâliyetine Resmiyye tekkesi olarak başlamıştır. Tekkenin ilk şeyhi Süleyman Sâfî Hazretleri’nin halîfelerinden Hasköylü Şeyh Hoca İsmâil Zühdü Efendi’dir. Zâkir Şükrü Efendi’den 9 Zilhicce 1272/11 Ağustos 1856 gününde rıhlet ettiğini öğreniyoruz.

İsmâil Zühdü Efendi’nin mezarı câmiin avlusunda olup, taşının üzerinde şu târih şiiri vardır:

Hüve’l Bâkî

Ruhunu takdîs edip Mevlâ bu zât-ı ekremin
Rahmet-i Bârî ile olsun bekâm u şâd kâm

Zîver-i seccâde-i irşâd-ı âlî-kadr idi
Sâyesinde sâlikân itmişdi tahsîl-i merâm

Râh-ı Hakk’da eyleyüb sırr-ı bezm-i arafla billah
Şeyh Abdülkādir’in gitti usûlünce müdâm

Katre-i rahmet ola her noktası târihinin
Şeyh İsmâil Hakk’dan buldu firdevsi makām

                      sene 1272

Şeyh Hoca İsmâil Zühdü Hazretleri’nin mezar taşı

el-Hâc Abdurrahman Hüsnü Efendi

İsmâil Zühdü Efendi’den sonra yerine geçecek olan oğlu Mehmed Seyfeddin Efendi, o zamanlar henüz reşit olmadığı için kendisine İsmâil Zühdü Efendi’nin halîfesi Şeyh Hacı Abdurrahman Hüsnü Efendi vekâlet etmiştir. Abdurrahman Hüsnü Efendi 1278/1861-62 yılında rıhlet etti.

Mehmed Seyfeddin Efendi

Tekkenin sonraki şeyhi İsmâil Zühdü Efendi’nin oğlu Mehmed Seyfeddin (veyâ Seyfullah) Efendi’dir; 1263/1846-47 yılında doğup 1301/1883-84 yılında bekā âlemine göçtü.

Mehmed Râif Efendi

Mehmed Seyfeddin Efendi’den sonra postnişînlik görevini Mehmed Râif Efendi devraldı ve bu görevi irtihâl târihi olan 1303/1885-86 yılına kadar yürüttü.

Mehmed Hâlid Efendi

Mehmed Râif Efendi’den sonra post makāmına oğlu Mehmed Hâlid Efendi geçmiştir. Mehmed Hâlid Efendi, Kabakulak Âsitânesi şeyhi Mustafa Sabri Efendi’nin halîfelerindendir. Bu durum Abdüsselâm Câmii Tekkesi’nin aralıksız olarak Resmiyye’ye bağlı olduğu izlenimini uyandırıyor.

İsmâil Zühdü Efendi

Tekke’nin son şeyhi Mehmed Hâlid Efendi’nin oğlu İsmâil Zühdü Efendi’dir. Kendisi 1947 yılında hayata gözlerini yumdu.

Son dönemlerde tekke binası, dört katlı ahşap bir köşktü. En üst katının bir kısmı çilehâneydi. Alt katında tabutluk vardı. Yapılırken damı, özellikle caminin damına bitişik olarak inşa edilmişti.

---

Hakk’ı erden, eri Mü’min’den iste
Budur sözüm sana şikeste beste